Trong thế giới đầy biến động và thử thách ngày nay, tìm ra một phương pháp sống bình an và vững vàng là điều quan trọng. Chủ nghĩa khắc kỷ, một triết lý cổ đại từ Hy Lạp, dạy chúng ta cách kiểm soát cảm xúc, chấp nhận những gì không thể thay đổi và sống một cuộc đời đức hạnh. Vậy chủ nghĩa khắc kỷ là gì và làm sao nó có thể giúp chúng ta sống tốt hơn? Hãy cùng khám phá trong bài viết này.

Chủ nghĩa khắc kỷ là gì?

Chủ nghĩa khắc kỷ là một trường phái triết học Hy Lạp cổ đại do Zeno thành Citium sáng lập ra tại Athens vào đầu thế kỷ thứ 3 Trước Công Nguyên. Chủ nghĩa khắc kỷ là một nhánh triết học về đạo đức con người, thứ được tạo ra bằng logic và cách mà con người nhìn nhận bản chất thế giới. Chủ nghĩa này tập trung vào việc phát triển sự kiểm soát bản thân và khả năng sống một cuộc sống bình an, hạnh phúc dù trong hoàn cảnh nào.

Chủ nghĩa khắc kỷ cho rằng để đạt được hạnh phúc, con người cần chấp nhận mọi thứ diễn ra trong cuộc sống, không để bị chi phối bởi ham muốn hay sợ hãi. Điều này đạt được bằng cách sử dụng trí óc để hiểu thế giới và thực hiện những việc cần làm, đóng góp vào kế hoạch tự nhiên, đồng thời đối xử công bằng và không thiên vị với người khác.

Chủ nghĩa khắc kỷ ban đầu tên trong tiếng Anh là Zenonism, được đặt theo tên của người sáng lập Zeno thành Citium. Sau này mọi người gọi chủ nghĩa này là Stoicism.

Nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa khắc kỷ

1. Những gì ta có thể kiểm soát (hành động và suy nghĩ của bản thân)

Chủ nghĩa khắc kỷ tin rằng con người không thể kiểm soát các sự kiện xảy ra trong cuộc sống của mình, nhưng con người có thể kiểm soát cách phản ứng của bản thân đối với sự kiện đó. Ta có thể giữ cho mình bình tĩnh và tự chủ thay vì để cảm xúc tiêu cực như giận dữ, lo âu… lấn át.

2. Những điều ta không thể kiểm soát (những yếu tố tự nhiên và hành động của người khác)

Chủ nghĩa khắc kỷ khuyên con người chấp nhận những điều ngoài tầm kiểm soát, những điều mà ta không thể thay đổi. Ta nên tập trung vào những việc có thể kiểm soát như thái độ và hành động của bản thân, thay vì dành thời gian than vãn và trách móc.

3. Những gì ta có thể kiểm soát một phần (những công việc có sự tham gia của người khác)

Nguyên lý của chủ nghĩa khắc kỷ cho rằng chúng ta chỉ có thể kiểm soát những gì thuộc về bản thân, như suy nghĩ, hành động và phản ứng của mình. Còn đối với những công việc có sự tham gia của người khác, chúng ta không thể kiểm soát hoàn toàn kết quả, vì vậy cần chấp nhận những điều ngoài tầm kiểm soát và tập trung vào việc làm tốt phần mình.

Lợi ích của chủ nghĩa khắc kỷ trong công việc

Chủ nghĩa khắc kỷ áp dụng vào công việc có thể mang lại những lợi ích như:

1. Về lý trí

Chủ nghĩa khắc kỷ giúp ta nhìn nhận vấn đề khách quan hơn, điều này rất có giá trị khi ta phải làm việc với những người khó tính hay gặp những tình huống căng thẳng. Thay vì dễ bị lôi kéo vào cuộc cãi vã, chủ nghĩa khắc kỷ giúp ta tìm cách giải quyết vấn đề hợp lý hơn.

2. Tính linh hoạt

Việc chủ động tìm kiếm các giải pháp hợp lý cho vấn đề và suy ngẫm về các trải nghiệm của bản thân giúp cho người theo chủ nghĩa khắc kỷ trở nên linh hoạt trong công việc. Họ phản ứng với sự thay đổi nhanh chóng và tích cực.

3. Sự bình tĩnh

Đặc điểm của người theo chủ nghĩa khắc kỷ gồm sự bình tĩnh và điềm đạm. Họ tập trung vào những thứ họ có thể tác động và bỏ qua những thứ không thể kiểm soát, nhờ đó họ giảm bớt căng thẳng và áp lực trong công việc.

4. Đạo đức làm việc

Chủ nghĩa khắc kỷ nhấn mạnh yếu tố đạo đức của con người. Bảo vệ điều đúng đắn và trung thành với giá trị của bản thân là những bước quan trọng để đạt được khả năng lãnh đạo đạo đức.

5. Sự chân thành

Việc tự xem xét bản thân trong thiền khắc kỷ có thể giúp ta nhận ra điều gì thực sự thúc đẩy mình – và truyền đạt động lực đó cho người khác. Trong những môi trường làm việc có văn hóa động lực nội tại, đó có thể là một kỹ năng đặc biệt quý giá.

Làm thế nào để thực hành chủ nghĩa khắc kỷ?

Chấp nhận sự thay đổi và sự tạm bợ của cuộc sống
Quản lý thời gian hiệu quả hơn
Tăng cường trí tuệ cảm xúc của bản thân
Giao tiếp hiệu quả với mọi người và cả bản thân
Tập trung vào những điều bạn có thể kiểm soát
Tự chủ và phát triển đức hạnh
Tập thiền và chánh niệm
Quản lý cảm xúc hành vi của bản thân